MỤC LỤC BÀI VIẾT
Chuyển dạ là thời điểm kết thúc quá trình mang thai. Dấu hiệu chuyển dạ thật sự hình thành từ các cơn đau bụng của mẹ, thường gọi là cơn đau đẻ. Hiện tượng đau bụng đẻ như thế nào? Đâu là các dấu hiệu đau bụng đẻ mẹ cần phải biết? Mẹ nên làm gì khi đau đẻ? Cùng Huggies tìm hiểu mẹ nhé
Tham khảo: 10 Dấu hiệu sắp sinh con (chuyển dạ) trước 1 tuần cần đến bệnh viện
Hiện tượng đau bụng đẻ như thế nào?
HIện tượng đau đẻ xuất phát từ cơn co tử cung, tạo nên cơn co thắt không do mẹ tự điều khiển. Cơn co tử cung diễn tiến nhịp nhàng, lúc co lúc nghỉ nhưng không hết hoàn toàn như cơn co vào trước thời kỳ chuyển dạ. Cường độ cơn co không quá mạnh để có thể nguy hiểm cho thai nhi và mẹ, cũng không quá yếu. Nhịp độ của những cơn co tử cung cũng thay đổi qua từng giai đoạn của chuyển dạ.
Các giai đoạn chuyển dạ thật sự
Dấu hiệu chuyển dạ là một quá trình sinh lý diễn biến của nhiều hiện tượng, quan trọng nhất là những cơn co tử cung mà kết quả là thai nhi và nhau được sổ ra ngoài. Quá trình chuyển dạ sinh được trải qua 3 giai đoạn, giai đoạn thứ nhất là cổ tử cung giãn rộng ra, giai đoạn thứ hai (đẻ) bắt đầu khi bé được đẩy ra khỏi tử cung, sẽ đi qua cổ tử cung, qua âm đạo và ra ngoài, giai đoạn thứ 3 là sổ nhau thai. Mỗi giai đoạn là một dấu ấn quan trọng cho tiến trình của một thai nhi chuẩn bị chào đời.
Tham khảo: Dấu hiệu chuyển dạ giả
Dấu hiệu đau bụng đẻ hay chuyển dạ sớm:
Hhiểu theo cách tích cực, là quá trình mang thai của mẹ đã đến ngày “kết trái”, mẹ bước vào một hành trình mới đầy gian nan và thử thách, để mẹ cố gắng vượt qua. Cuối cùng một thiên thần khôi ngô tuấn tú được ra đời. Các triệu chứng đau bụng đẻ có thể nhận thấy:
- Đau vùng bụng dưới: xuất hiện bởi cơn đau bụng đột ngột, đau bụng từng cơn đều đặn, cơn đau bụng kéo dài khoảng 15 – 20 giây sau đó nghỉ hết đau khoảng 3 – 5 phút, sau đó cơn đau lặp lại. Cơn đau bụng là do cơn co tử cung tạo ra. Đó là dấu hiệu chính thức bước vào chuyển dạ sinh, cơn đau bụng sau đó xuất hiện trở lại và cứ đều đặn như vậy, thời gian về sau cơn đau bụng nhiều hơn và thời gian nghỉ ngắn hơn. Cơn co tử cung giúp cho đoạn dưới tử cung thành lập tốt và sự tiến triển của ngôi thai được thuận lợi.
- Dấu hiệu ra nhớt hồng âm đạo: Trong thời gian mang thai, cổ tử cung luôn luôn đóng kín và được bịt kín bởi một nút nhầy cổ tử cung. Chính nút nhầy cổ tử cung là hàng rào vững chắc ngăn cản không cho mọi tác nhân từ âm đạo xâm nhập vào buồng tử cung. Khi có chuyển dạ sớm, dưới tác dụng của cơn co tử cung, nút nhầy được thoát ra, hòa lẫn ít máu bởi sự vỡ một số các mao mạch trên cổ tử cung, tạo ra dịch nhầy màu hồng.
- Dấu hiệu ra nước ối: dấu hiệu này hoàn toàn đột ngột và thường xảy ra vào ban đêm, khi mẹ đang ngủ, có cảm giác ra nước ướt quần và có mùi tanh nồng của dịch ối. Đây là triệu chứng của ối vỡ sớm, báo hiệu dấu hiệu chuyển dạ sớm. Bình thường ối vỡ đúng lúc khi cổ tử cung mở trọn 10 cm, đầu thai nhi lọt thấp, dưới tác dụng tử cung co bóp màng ối vỡ để giúp cho thai sổ ra ngoài.
Hiếm có cơn chuyển dạ nào mà không gây đau đớn cho mẹ. Tuy nhiên hiện tượng đau đẻ khi chuyển dạ xảy ra trong mỗi mẹ đều có sự khác nhau, do sự cảm nhận và mức độ chịu đựng của mẹ cao hay thấp. Khi mẹ bước vào giai đoạn chuyển dạ thật sự, cơn đau đẻ tạo ra cho mẹ có cảm giác đau đớn cao độ, có mẹ khả năng chịu đựng tốt thì chỉ có tiếng kêu nhẹ và xuýt xoa. Nhưng ngược lại nếu khả năng chịu đựng của mẹ kém, khi cơn đau đẻ đến, mẹ la hét, khóc thét và hốt hoảng.
Tất cả những hiện tượng trên đều do cơn đau đẻ mà ra, biểu hiện sự co cơ tử cung tạo thành một cơn co mạnh để giúp thai nhi lọt xuống tiểu khung, đồng thời sẽ giúp cho thai nhi trong quá trình quay và sổ ra khỏi khung chậu của mẹ để chào đời.
Khi xuất hiện co cơ tử cung làm co thắt các dây thần kinh vùng chậu, điều này sẽ tạo ra cơn đau cho mẹ mỗi khi cơn co tử cung xuất hiện.
Hiện nay Y học đã tiến bộ nhiều, song song sự phát triển vượt bậc của ngành gây mê hồi sức, ngành sản khoa phát triển không ngừng. Việc ứng dụng thuốc tê tác động vào dây thần kinh vùng chậu nhằm cắt đứt cơn đau đẻ đã mang lại hiệu quả tuyệt vời cho các mẹ chuyển dạ sinh có cơn đau đẻ. (Xem thêm bài “Gây tê ngoài màng cứng để giảm đau khi sinh”).
Tham khảo: Chăm sóc mẹ sau sinh
Quá trình đau đẻ kéo dài bao lâu?
Thời gian đau đẻ thay đổi tùy theo từng người và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như lực co bóp của cơn gò, ống sinh dục, tiểu khung chậu của mẹ hay cả ngôi thai, kích thước đầu thai.
Các mẹ bầu sinh con đầu lòng (con so) có thời gian chuyển dạ trung bình từ 12 – 18 giờ do cổ tử cung mở chậm và tầng sinh môn còn rắn chắc. Ngoài ra, thời gian kéo dài cũng vì một phần các mẹ bầu này sinh con đầu lòng. Khi phát hiện các dấu hiệu sắp sinh con so, các mẹ dễ rơi vào trạng thái bỡ ngỡ và lúng túng, hoàn toàn không biết phải làm gì cũng như không biết cách thở và rặn sinh thế nào để giúp các cơn gò trở nên hiệu quả hơn nên đòi hỏi nhiều thời gian hơn, tốn nhiều sức lực hơn.
Các bà mẹ từng sinh nở một hoặc hai lần thường chuyển dạ nhanh hơn, nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng. Thời gian đau đẻ trung bình thường giảm đi vài tiếng đồng hồ ở những lần sinh thứ 2 và thứ 3.
Cũng có những trường hợp, mẹ chỉ mất khoảng từ 1 - 2 tiếng để đau đẻ và sinh con, nhưng lại có những trường hợp, mẹ phải mất 18 - 24 giờ hoặc lâu hơn nữa.
Các yếu tố nào sẽ ảnh hưởng thời gian chuyển dạ của bạn?
Theo Babycentre, 7 yếu tố sau sẽ ảnh hưởng thời gian chuyển dạ:
- Độ mạnh nhẹ các cơn co thắt
- Độ giãn nở cổ tử cung
- Sinh lần đầu
- Gây tê màng cứng
- Vị trí thai nhi
- Tinh thần thai phụ
Thế nào là chuyển dạ kéo dài?
Chuyển dạ kéo dài xảy ra khi quá trình chuyển dạ kéo dài khoảng 20 giờ trở lên nếu sản phụ sinh con lần đầu và 14 giờ trở lên nếu sinh con lần 2. Chuyển dạ có thể bị kéo dài bất thường do cơ co tử cung, do thai nhi hoặc do bất thường khung chậu.
Chuyển dạ kéo dài có thể xảy ra nếu:
- Em bé rất lớn và khó di chuyển qua đường dẫn sinh.
- Em bé ở một vị trí bất thường. Thông thường, em bé úp mặt vào lưng bạn.
- Đường dẫn sinh quá nhỏ để em bé di chuyển qua. Khi xương chậu của người mẹ quá nhỏ hoặc âm đạo giãn nở không đủ để em bé chào đời, thời gian chuyển dạ sẽ bị kéo dài. Ngoài ra, nếu khung chậu có hình dạng bất thường hoặc âm đạo có khối u cũng trở thành nguyên nhân làm cho mẹ bầu bị chuyển dạ kéo dài.
- Các cơn gò của sản phụ yếu
Mách nhỏ:
- Mẹ nên bình tĩnh khi chuyển dạ thật sự.
- Tập hít thở đều đặn, lúc không có cơn đau, mẹ nên thở chậm lại và thở sâu hơn. Khi bắt đầu có cơn co xuất hiện mẹ nên tập trung vào hơi thở để tập thở nhanh dần. Hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng. Cơn đau càng tăng thì thở càng nhanh hơn và nông hơn.
- Chú ý cách rặn theo hướng dẫn của các bác sĩ, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách rặn và khi nào rặn, để có hiệu quả.
Bác sĩ Bùi Thị Thu Hà cũng lưu ý thêm:
Trong các trường hợp bạn không chịu nổi cơn đau đẻ, bạn có thể đăng ký đẻ không không đau. Đó là biện pháp dùng thuốc tê/mê để tiêm vào cột sống của thai phụ (gây tê ngoài màng cứng) giúp sản phụ giảm 70-80% cơn đau. Mẹ vẫn tỉnh táo hoàn toàn và kiểm soát quá trình sinh nở của mình. Thuốc tê không làm tăng tỉ lệ tai biến cho con cũng như thất bại cuộc sinh. Tuy nhiên, khả năng rặn sanh của sản phụ có thể giảm so với bình thường. Cũng cần lưu ý rằng không phải sản phụ nào cũng có thể áp dụng phương pháp này, phương pháp “đẻ không đau” không dành cho những thai phụ:
• Có bệnh lý về tim mạch toàn thân cần gây mê.
• Mẹ hay bị tụt huyết áp, thiếu máu nặng.
• Phần da lưng chỗ gây tê bị nhiễm trùng, có viêm da.
• Có chấn thương cột sống xẹp đốt sống lưng, thoát vị đĩa đệm hay đau dây thần kinh tọa.
• Nhiễm trùng mẹ chưa loại trừ nhiễm trùng máu.
• Các cuộc mổ dự định kéo dài do tính chất phức tạp: dính, nhau cài rang lược, có tổn thương cơ quan lân cận trước đó…
Tất cả rồi sẽ qua đi, những nổi đau đớn, sự kiệt sức và cảm giác hốt hoảng sẽ được thay thế bằng tiếng khóc của bé yêu, đó là niềm hạnh phúc của mẹ. Mẹ yên tâm nhé!
Nếu như mẹ vẫn đang có những thắc mắc trong việc phục hồi sức khỏe sau khi sinh thì tham khảo chuyên mục Chăm sóc sau sinh hoặc đừng ngần ngại gửi ngay câu hỏi của mẹ về Góc Chuyên Gia của HUGGIES® để được các bác sĩ giải đáp nhé.
Để bé yêu luôn khoẻ mạnh, mẹ hãy tham khảo chuyên mục Cách chăm sóc bé hoặc tìm hiểu Bảng cân nặng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
BSCKII. NGUYỄN HỮU THUẬN
Đừng quên đăng kí thành viên để tham gia vào câu lạc bộ các mẹ Huggies® và chuẩn bị tã Huggies® trong túi dự sinh với Huggies® Bọc Kén Con Tằm để sẵn sàng chào đón thiên thần nhí nhé!