Những triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em và cách chữa trị

Sốt xuất huyết ở trẻ em có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời và đúng cách. Vậy làm sao nhận biết dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ em? Cùng Huggies và bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh tìm hiểu chi tiết về căn bệnh sốt xuất huyết cũng như triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em mà ba mẹ cần lưu ý nhé!

>> Tham khảo thêm: 

• 10 Cách tăng sức đề kháng cho bé khỏe mạnh, phòng ngừa ốm vặt
• Bệnh tay chân miệng ở trẻ em: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị
• Vì sao trẻ bị sổ mũi? Cách trị sổ mũi cho trẻ bé nhanh khỏi

Nguyên nhân gây sốt xuất huyết ở trẻ em là gì?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, ảnh hưởng cả trẻ em lẫn người lớn. Virus này lây truyền sang người qua vết đốt của muỗi vằn, là vật chủ trung gian (muỗi cái mới đốt người). Khi muỗi vằn đốt người, virus Dengue sẽ xâm nhập vào máu người bệnh với thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 8-11 ngày. Ngược lại, nếu người đã nhiễm virus Dengue trước đó, khi bị muỗi đốt, virus sẽ được truyền sang muỗi và tiếp tục chu trình lây lan.

Virus Dengue có 4 chủng khác nhau là: DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Mỗi bệnh nhân chỉ tạo ra miễn dịch đối với chủng virus Dengue mà họ đã nhiễm. Do đó, người đã từng mắc sốt xuất huyết do một chủng virus Dengue vẫn có thể bị nhiễm bệnh thêm một lần nữa với các chủng khác.

>> Tham khảo: Trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ: Nguyên nhân và cách chữa trị

Bệnh sốt xuất huyết gây ra bởi virus Dengue (Nguồn: Sưu tầm)

Các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em

1. Giai đoạn sốt

Trong giai đoạn đầu khởi phát của bệnh sốt xuất huyết, trẻ em thường có biểu hiện sốt cao, từ 39 đến 40 độ C, kèm theo cảm giác nóng ran ở trán, và tình trạng sốt này kéo dài từ 2 đến 5 ngày.

Bên cạnh đó, phụ huynh cần lưu ý các dấu hiệu khác của bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em, bao gồm:

• Sốt cao liên tục, đột ngột
• Trẻ biếng ăn, nôn ói
• Đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, hắt hơi, sổ mũi.
• Xuất huyết dưới da: chảy máu mũi, chảy máu chân răng, phát ban và nổi mẩn trên da.

>> Tham khảo: Trẻ bị nôn không sốt: Nguyên nhân, Bố mẹ cần làm gì?

2. Giai đoạn nguy hiểm

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn nguy hiểm, thường từ ngày thứ 3 đến thứ 7 kể từ khi nhiễm bệnh. Mặc dù triệu chứng sốt có thể thuyên giảm, nhưng mầm bệnh vẫn còn tồn tại và có nguy cơ ảnh hưởng đến cơ thể của trẻ, đặc biệt là gây tăng tính thấm thành mạch và dẫn đến thoát huyết tương.

• Biểu hiện thoát huyết tương: Thường kéo dài từ 24 đến 48 giờ với các dấu hiệu như sưng nề mi mắt, gan to, và có thể đau. Nếu tình trạng thoát huyết tương nhiều, trẻ có thể bị sốc, với các triệu chứng vật vã, bứt rứt, lạnh đầu chi, da lạnh ẩm, mạch nhanh nhỏ, huyết áp kẹt, tụt huyết áp hoặc thậm chí không đo được huyết áp, tiểu ít.
• Biểu hiện xuất huyết: Trẻ có thể bị xuất huyết dưới da (thường ở cẳng chân, cánh tay, bụng, đùi), với các nốt xuất huyết rải rác hoặc chấm xuất huyết. Xuất huyết ở niêm mạc cũng có thể xảy ra, bao gồm chảy máu mũi, chảy máu lợi hoặc  kinh nguyệt kéo dài hoặc xuất hiện kinh sớm hơn (bé gái).

Ngoài ra, một số trường hợp nặng hơn, bệnh có thể biến chứng suy tạng như viêm gan nặng, viêm não, hoặc viêm cơ tim.

>> Tham khảo: 

• Trẻ bị sốt chân tay lạnh đầu nóng nguy hiểm thế nào?
• Bé sốt 39 độ nhưng vẫn ngủ ngon có nguy hiểm không?

3. Giai đoạn hồi phục

Sau khoảng 48 đến 72 giờ kể từ khi giai đoạn nguy hiểm kết thúc, trẻ sẽ bước vào giai đoạn phục hồi. Lúc này, trẻ không còn sốt, bắt đầu thèm ăn, huyết áp ổn định và việc đi tiểu trở lại bình thường.

Số lượng bạch cầu trong máu của trẻ sẽ tăng lên, số lượng tiểu cầu dần ổn định. Nếu trẻ đã vượt qua giai đoạn nguy hiểm, trẻ thường phục hồi tương đối nhanh. Tuy nhiên, trong giai đoạn phục hồi, trẻ vẫn cần được chăm sóc chu đáo. Bên cạnh việc tuân thủ điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ, ba mẹ nên đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ và bổ sung dinh dưỡng cho bé hợp lý để hỗ trợ quá trình hồi phục.

>> Tham khảo: Tháp dinh dưỡng cho trẻ từ 1-11 tuổi tăng chiều cao, cân nặng

Biểu hiện sốt xuất huyết ở trẻ em có 3 giai đoạn bố mẹ cần chú ý (Nguồn: Sưu tầm)

Hướng dẫn điều trị và chăm sóc bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho sốt xuất huyết, vì vậy việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng. Thời gian điều trị kéo dài từ 7-10 ngày tính từ ngày sốt đầu tiên. Trẻ có thể điều trị tại nhà sau khi được bác sĩ chuyên khoa khám, xét nghiệm và tư vấn kế hoạch điều trị cụ thể, đồng thời bố mẹ nên theo dõi và chăm sóc trẻ đúng cách.

Cách điều trị sốt xuất huyết Dengue

• Khi bé sốt cao, bé cần uống thuốc hạ nhiệt, mặc quần áo thoải mái và được lau người bằng nước ấm.
• Thuốc hạ nhiệt bé dùng là paracetamol đơn chất, liều dùng từ 10-15 mg/kg cân nặng mỗi lần, cách nhau 4-6 giờ. Tổng liều paracetamol trong 24 giờ không quá 60 mg/kg cân nặng.
• Khi bé sốt, bé cần được lau người bằng nước ấm và uống thuốc hạ sốt paracetamol đơn chất với liều từ 10-15 mg/kg mỗi lần, cách nhau 4-6 giờ.
• Tuyệt đối không cho bé dùng Aspirin, Analgin, hay Ibuprofen vì có thể gây sốt xuất huyết hoặc toan máu.

>> Tham khảo: Có nên dùng siro, thuốc ho cho trẻ sơ sinh?

Cách chăm sóc và theo dõi trẻ khi bệnh sốt xuất huyết

Về chế độ dinh dưỡng

• Cho bé ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, đầy đủ dinh dưỡng như cháo, súp, sữa,..., ăn mỗi lần một ít
• Bổ sung nước, bù điện giải bằng ORS hằng ngày, nước ép hoa quả như: cam, chanh, bưởi, nước dừa,...
• Không nên ăn thức ăn hay nước uống có màu nâu hoặc đỏ sẫm như huyết heo, bò,... vì dễ gây nhầm lẫn với triệu chứng xuất huyết tiêu hóa.
• Tránh thức ăn dầu mỡ, nước uống có gas,...

Chế độ chăm sóc, nghỉ ngơi và theo dõi trong quá trình điều trị:

• Cho bé uống thuốc hạ sốt theo đơn, đúng giờ và theo chỉ định của bác sĩ.
• Không nên cạo gió cho trẻ vì có thể gây đau, chảy máu và nhiễm trùng.
• Theo dõi thân nhiệt ít nhất 3 lần mỗi ngày, số lượng nước tiểu trong 24 giờ, tình trạng đau bụng, nôn, tiêu chảy,...
• Chú ý tình trạng tri giác của trẻ: Tỉnh táo, kích thích, lơ mơ,... và tình trạng xuất huyết (nếu có) như: chảy máu chân răng, chảy máu mũi, chảy máu âm đạo, đi ngoài ra máu, nôn ra máu,...

>> Tham khảo: 

• 8 cách hạ sốt nhanh cho trẻ sơ sinh tại nhà an toàn, hiệu quả
• Thực đơn cho bé 1 tuổi biếng ăn đủ chất, giúp tăng cân
• Nên tẩy giun cho trẻ khi nào? Lưu ý khi cho trẻ dùng thuốc tẩy giun

Bố mẹ chăm sóc, cho bé nghỉ ngơi và theo dõi sức khỏe theo chỉ định của bác sĩ (Nguồn: Sưu tầm)

Cách phòng bệnh sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Sốt xuất huyết là bệnh nguy hiểm vì chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vaccine phòng bệnh. Bệnh thường gây ra dịch lớn trên diện rộng và rất nguy hiểm đối với trẻ nhỏ. Do đó, bố mẹ nên lưu ý trong việc phòng, chống mắc bệnh sốt xuất huyết tại nhà để ngăn chặn và giảm thiểu nguồn bệnh xung quanh trẻ.

Cách phòng bệnh tốt nhất là diệt muỗi, lăng quăng (bọ gậy) và phòng chống muỗi đốt, cụ thể như sau:

• Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
• Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại.,..) để diệt lăng quăng/bọ gậy.
• Thau rửa các dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ (lu, khạp…) hàng tuần.
• Thu gom, hủy các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh nhà như chai, lọ, mảnh chai, mảnh lylu vỡ, ống bơ, vỏ dừa, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá,... dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến.
• Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát, thay nước bình hoa/bình bông.
• Mặc quần áo dài tay, đi tất, đi giày.
• Ngủ trong màn hoặc mùng kể cả ban ngày.
• Dùng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi,...
• Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi.
• Trường hợp có người mắc bệnh, cần cách ly người bệnh và tất cả mọi người trong nhà nên ngủ trong mùng để hạn chế bị muỗi cắn người bệnh và tránh lây lan bệnh cho những người khác.

>> Tham khảo: 

• Tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh vào lúc nào?
• Cách trị rôm sảy ở trẻ sơ sinh: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Câu hỏi thường gặp về bệnh sốt xuất huyết ở trẻ

Bệnh sốt xuất huyết xét nghiệm khi nào?

Khi trẻ sốt, cần đưa trẻ đi khám ngay trong các trường hợp sau:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi: Sốt từ 38 độ C trở lên, ngay cả khi trẻ vẫn có biểu hiện bình thường, cần được bác sĩ khám và làm xét nghiệm máu để kiểm tra.
• Trẻ từ 3 – 36 tháng tuổi: Sốt từ 38 độ C trở lên kéo dài trong 3 ngày.
• Trẻ ở mọi độ tuổi: Cần khám bác sĩ nếu có các biểu hiện sau: Sốt trên 40 độ C, sốt kèm theo co giật, sốt tái phát, có tiền sử bệnh tim, ung thư, bệnh lupus,... sốt kèm theo nổi ban da.

>> Tham khảo: Lịch sinh hoạt bé 1 tuổi: Ăn, ngủ, vui chơi mẹ cần biết

Sốt xuất huyết ủ bệnh bao lâu?

Sốt xuất huyết có thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 4 đến 7 ngày, nhưng trong một số trường hợp có thể lên đến 14 ngày. Thời gian từ khi muỗi đốt đến khi người bệnh bắt đầu có triệu chứng sốt xuất huyết có thể thay đổi tùy thuộc vào cơ địa, hệ miễn dịch, độ tuổi và loại virus gây bệnh.

Sốt phát ban ở trẻ có tắm được không?

Các chuyên gia cho biết, tắm cho trẻ khi bị sốt phát ban là một cách giúp hạ thân nhiệt và cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả. Việc tắm giúp cơ thể trẻ loại bỏ mồ hôi và vi khuẩn tồn đọng trên da, làm trẻ cảm thấy thoải mái và sạch sẽ. Điều này còn giúp da không bị tích tụ vi khuẩn và mồ hôi, đồng thời làm giảm cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, giúp trẻ dễ chịu hơn trong quá trình hồi phục.

>> Tham khảo: Cách tắm cho trẻ sơ sinh đúng cách, đơn giản ngay tại nhà

Tại sao sốt xuất huyết lại giảm tiểu cầu?

Số lượng tiểu cầu trong sốt xuất huyết giảm do các tế bào máu bị ảnh hưởng bởi virus, gây tổn thương tiểu cầu. Ngoài ra, trong giai đoạn này, kháng thể được tạo ra để chống lại virus, nhưng chúng cũng có thể phá hủy một số lượng lớn tiểu cầu, dẫn đến tình trạng giảm tiểu cầu trong thời gian người bệnh mắc sốt xuất huyết.

>>>Tham khảo thêm: Trẻ sơ sinh bao nhiêu độ là sốt? Cách đo thân nhiệt chuẩn

Trên đây là thông tin về triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em, nguyên nhân và cách chữa trị bệnh. Nếu bố mẹ muốn tìm thêm thông tin khác thì có thể tham khảo chuyên mục Chăm sóc sức khỏe cho bé của Huggies.

>> Chủ đề liên quan có thể bố mẹ quan tâm:

• Trẻ mấy tháng mọc răng? Thứ tự, Dấu hiệu và Cách chăm sóc
• Viêm tai giữa ở trẻ: Nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị
• Trẻ Sơ Sinh 3 Ngày Không Ị Có Sao Không? Cách Xử Lý

>> Nguồn tham khảo:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4687175/
• https://sahyadrihospital.com/blog/dengue-symptoms-in-children/